Jaco Pastorius Big Band

Jaco Pastorius Big Band
ย้อนรอยอัจฉริยภาพ “แจโค”
เรื่องราวของ แจโค แพสโทริอัส (Jaco Pastorius 1951-1987) นับเป็นโศกนาฏกรรมอันน่าเศร้าของวงการดนตรีแจ๊สอย่างไม่ต้องสงสัย จาก “อัจฉริยะ” ผู้เปี่ยมพลังสร้างสรรค์ดนตรี ซึ่งพลิกโฉมหน้าการเล่นกีตาร์เบสด้วยนวัตกรรมใหม่ ได้กลายมาเป็น ” เทพในร่างซาตาน” ผู้มีอาการจิตเสื่อมชนิดรุนแรง กระทั่งต้องจบชีวิตของตนลงอย่างไร้ค่าในที่สุด

เช้ามืดของวันเสาร์ที่ 12 กันยายน ค.ศ. 1987 แจโค ปรากฏตัวหน้าไนท์คลับแห่งหนึ่ง ย่านชานเมืองของฟอร์ตลอเดอร์เดล เขาอยู่ในสภาพมึนเมา ควบคุมตัวเองไม่ได้ หลังจากพยายามเข้าไปในไนท์คลับแห่งนั้น ซึ่งต้อนรับเฉพาะสมาชิก ผู้คุมปิดประตูไม่ให้เข้า ในที่สุดแจโคใช้เท้าถีบประตู จน ลัค แฮแวน ผู้จัดการคลับ กับพรรคพวกรุมซ้อมจนกระโหลกร้าว กระดูกบนใบหน้าแตกเกือบหมด และลูกตาแทบถลน
แจโค แพสโทริอัน ปิดฉากมือเบสระดับโลกหลังเข้ารับการรักษาจากนั้นเป็นเวลา 1 สัปดาห์ ทุกคนที่ทราบข่าวสะเทือนใจไปกับชะตากรรมของเขา เขาจากโลกนี้ไปเมื่อคืนวันที่ 19 กันยายน

แจโค เป็นตัวอย่างของชีวิตจริงที่น้ำเน่ายิ่งกว่านิยาย ใครหลายคนอาจจะคิดว่าคนเมาโรคจิตนั้นมีอยู่มากมายเกลื่อนเมือง แต่สำหรับนักกีตาร์เบสไฟฟ้าผู้นี้ สุ้มเสียงดนตรีที่ดังกังวานผ่านจากสมองภาคจินตนาการลงสู่ปลายนิ้วของเขา คือความงดงามอันล้ำค่าที่ประดับไว้แก่โลกชนิดไม่มีใครมาทดแทนได้เสมอเหมือน เขาเป็นทรัพยากรบุคคลทางดนตรีที่มีคุณค่า ดังนั้นจึงไม่น่าแปลกใจหากแม้กระทั่งทุกวันนี้ก็ยังมีคนอดน้ำตาซึมไม่ได้ เมื่อใดก็ตามที่พูดถึงการจากไปของเขา

ในแวดวงดนตรี นอกจากอัลบั้ม I Remember Jaco ของ บ๊อบ มินเซอร์ นักแซ็กโซโฟนฝีมือดี ซึ่งทำขึ้นเพื่อรำลึกถึงคุณงามความดีของ แจโค แพสโทริอัส แล้ว ในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา มีวงดนตรีเฉพาะกิจที่รวมตัวกันเพื่อการณ์นี้โดยเฉพาะ พวกเขาเรียกตัวเองว่า แจโค แพสโทริอัส บิ๊ก แบนด์ (Jaco Pastorius Big Band) ซึ่งเคยมีผลงาน Word of Mouth Revisited ออกวางขายเรียกเสียงฮือฮามาก่อนหน้านี้ ก่อนจะตามมาด้วยผลงานใหม่ The Word Is Out ! ในปัจจุบัน ทั้ง 2 อัลบั้มใหม่ ไม่เพียงเป็นการหยิบงานเก่าของแจโคมาปัดฝุ่นเพื่อบรรเลงใหม่โดยกลุ่มนักดนตรีที่รักและชื่นชมเขา ในลักษณะของการหวนรำลึกถึงนักเบสผู้ยิ่งยงคนนี้ด้วยเซนต์ของการโหยหาอดีตเพียงด้านเดียวเท่านั้น

แต่เหนืออื่นใดคือความพยายามในการทำอัลบั้มนี้เพื่อเชิดชูสปริริตอันยิ่งใหญ่ของนักดนตรีที่จากโลกไป โดยที่เราไม่อาจปฏิเสธได้ว่าเขายังทิ้งร่องรอยของอิทธิพลการเล่นเบสไฟฟ้าไว้ให้แก่นักดนตรีที่ยังมีชีวิตอยู่ตราบนานเท่านาน

แม้จะเป็นการรวมตัวกันในแบบเฉพาะกิจ แต่พวกเขาตั้งใจใช้ชื่อ “แจโค แพสโทริอัส บิ๊ก แบนด์” เพื่อให้เกียรติแก่ศิลปินผู้วายชนม์ โดยมี ปีเตอร์ เกรฟส์ ทำหน้าที่เป็นทั้งโปรดิวเซอร์และคอนดักเตอร์ให้แก่อัลบั้มนี้ ตลอดไปจนถึงการประสานงานผลิตในแง่มุมต่างๆ

ชื่อของ เกรฟส์ อาจจะไม่เป็นที่รู้จักมักคุ้นนัก แต่ เกรฟส์ คืออดีตนายวงและเพื่อนร่วมงานของ แจโค ในสมัยที่เล่นดนตรีในละแวกบ้านย่านฟอร์ตลอเดอร์เดล ก่อนที่เขาจะก้าวออกไปสู่แสงสว่างของโลกแห่งชื่อเสียงกับวง เวเธอร์ รีพอร์ท ในเวลาต่อมา

หากอัลบั้ม Word of Mouth Revisited คือการนำบทประพันธ์เด่นของแจโคมานำเสนอ แล้วมีมือเบสไฟฟ้าระดับแนวหน้าของวงการต่างตบเท้ามาร่วมงานกันอย่างคับคั่ง ในอัลบั้มใหม่ The Word Is Out ! นอกจากเพลงของแจโคแล้ว ยังมีเพลงที่เกี่ยวข้องกับชีวิตการทำงานของมือเบสคนนี้ ไม่ทางตรงก็ทางอ้อม

เช่น Dania เพลงที่ แจโค นิยมใช้อุ่นเครื่องเวลาเล่นคอนเสิร์ตช่วงทศวรรษ 1980s เช่นเดียวกับเพลง Beaver Patrol ที่ แจโค เลือกมาเล่นเสมอในคอนเสิร์ตของเขา แต่ทั้งสองเพลงนี้ไม่เคยมีการบันทึกเสียงอย่างเป็นทางการมาก่อน

มีเพลงจากผลงานของเวเธอร์รีพอร์ท อย่าง River People เพลงของ แจโค เอง หรือ Cannonball ผลงานจากปลายปากการของ โย ซาวินูล มือคีย์บอร์ด-อดีตสมาชิกเพื่อนร่วมวง

นอกจากนี้ มีเพลง Sirabhorn ที่ แพท เมธินี แต่งให้ สิราภรณ์ มันตราภรณ์ ( ดร.กะทิ) เพื่อนสาวชาวไทย บรรเลงอยู่ในอัลบั้มชุดแรกของแพท Bright Size Life ซึ่ง แจโค บรรเลงเบสได้อย่างเต็มพลัง ส่วน Las Olas เป็นเพลงที่ แจโคเคยอัดให้อัลบั้มชุด Everyday Everynight ของ ฟลอรา พูริม

“แจโค แพสโทริอัส คือชาร์ลี พาร์คเกอร์ ในภาคของเบสไฟฟ้าอย่างไม่ต้องสงสัย ถ้าคุณเล่นแซ็กโซโฟน คุณต้องผ่านเส้นทางของชาร์ลี พาร์คเกอร์ ในทางเดียวกันถ้าคุณเล่นเบสไฟฟ้า คุณต้องผ่านแจโค ไม่มีใครเคยสร้างนวัตกรรมต่อเครื่องดนตรีชิ้นนี้ได้อย่างที่เขาทำ”

เป็นคำกล่าวของ คริสเชียน แมคไบรด์ นักดับเบิลเบสรุ่นใหม่ไฟแรง ต่อคุณูปการของอัจฉริยะเบสคนนี้ ที่น่ารับฟังไม่น้อย.